چهارمین نشست ادب معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی با سخنرانی قیصر امین پور، عضو شورای ادبیات معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، درباره «درآمدی بر زیبایی شناسی هنر سنتی و نو» در شهر کتاب مرکزی برگزار شد.
امین پور، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و نویسنده کتاب گرانسنگ «سنت و نوآوری در شعر معاصر» سخنرانی خود را با مقدمه ای در باب هنر سنتی و نو آغاز کرد. وی گفت: در اینجا فقط می خواهم علت های زیبایی شناسی هنر نو و هنر سنتی را بیان کنم. اینکه چرا هنر نو را کمتر از هنر سنتی درمی یابیم و در اینجا اصلا نمی خواهم این دو هنر را ارزش گذاری کنم بلکه فقط توصیفی از این دو را ارائه می دهم.
شاعر «آینه های ناگهان» سپس به چند ویژگی هنر سنتی و هنر نو اشاره کرد که این ویژگی ها باعث تمایز این دو می شوند. اولین ویژگی اصل وضوح است .در هنر قدیم اصل وضوح بیشتر مورد نظر بوده است تا در هنر نو. در هنر نو ابهام بیشتری وجود دارد. البته به این معنا نیست که اصلا در هنر نو وضوح نیست یا در هنر قدیم ابهام نیست. اگر شعر حافظ را سنتی بدانیم ابهام در آن هم وجود دارد.
وی افزود: معیار دوم هنر سنتی و نو تقارن و توازن است که در هنر کلاسیک بیشتر از هنر نو وجود دارد. تناسب یعنی تقسیم چیزهایی مثل زمان و مکان به پاره های مساوی. ممکن است یک تابلو تقارن متوازن نداشته باشد، بلکه یک نقطه ثقل داشته باشد که خطوط در اطراف آن به گونه ای متوازن باشند.
عضو هیأت مدیره خانه شاعران، سومین تمایز هنر نو و هنر کلاسیک را معناداری ذکر کرد و افزود: معناداری در هنرسنتی بیشتر وجود دارد. بعضی ها رویکردشان به هنر نو مثل هنر سنتی است و شعر نو را مثل شعر سنتی معنا می کنند. یک زمانی معنا به معنی کشف المحجوب بود و اکنون در هرمنوتیک جدید گفته می شود که خواننده با خواندن هر نوشته آن را دوباره می نویسد.
وی چهارمین وجه تمایز هنر سنتی و هنر نو را چنین تشریح کرد: هنر سنتی مبتنی بر قرابت و نزدیکی است اما هنر نو مبتنی بر غرابت و شگفتی است. تقلید و محاکات و شباهت به واقعیت نیز در هنر سنتی مطرح است. حال آن که در هنر نو مطرح نیست. واقع نمایی هنر امروز به معنای خیال انگیزی است. یعنی همین که نویسنده، خواننده را نسبت به شخصیت های خیالی بی تفاوت نکند، کافی است.
